Cafodd y gored gain siâp pedol hon, sy’n 140m o hyd, ei dylunio gan Thomas Telford. Cafodd ei chwblhau yn 1808 gyda’r bwriad o ddargyfeirio dŵr o Afon Dyfrdwy i fan cychwyn Camlas Llangollen. Mae’n gampwaith peirianyddol trawiadol ond yr hyn sy’n rhyfeddol yw ei bod yn ychwanegu at harddwch y tirlun cyfagos, er gwaethaf ei phwrpas diwydiannol.

Gyda’r gostyngiad yn y defnydd o gamlesi at ddibenion masnachol, dirywiodd cyflwr llawer ohonynt ac fe’u collwyd. Mae Camlas Llangollen wedi goroesi oherwydd bod y dŵr a dynnir o Afon Dyfrdwy yn Rhaeadr y Bedol nid yn unig yn bwydo i mewn i rwydwaith o gamlesi eraill, ond hefyd yn cyflenwi dŵr i Swydd Gaer hyd heddiw. Yn 2009 dynodwyd bod Rhaeadr Y Bedol yn rhan o Safle Treftadaeth y Byd Traphont Ddŵr a Chamlas Pontcysyllte gan UNESCO.

Gallwch groesi’r sianel wrth Dŷ’r Mesurydd sy’n rheoleiddio dros 12 miliwn galwyn o ddŵr a dynnir o’r afon i’r gamlas bob dydd. Ewch ar hyd llwybr tynnu’r gamlas i Langollen sydd llai na dwy filltir i ffwrdd, ac o’r fan honno gallwch barhau i archwilio Safle Treftadaeth Y Byd trwy fynd ar fordaith gamlas hamddenol o Lanfa Llangollen ac ar draws Traphont Ddŵr Pontcysyllte – un o’r teithiau camlas mwyaf poblogaidd ym Mhrydain.